Cuma

Düşünce, yöntem ve süreç

Bu bir fluxus sanat etkinliğidir.

[Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Anasanat Dalı tarafından 1994 yılında diploma sürecine yönelik] Belirlenen bir konu olan “Kuvva-i Milliye”nin, hakkında, kurumlar ve kişilerce birbirine benzer bakış açılarıyla çok sayıda imaj üretilmiş bir konu olması, yaratım sürecinin niteliğini birçok açıdan yönlendiren bir risk olarak görülmüştür.

Yaratım sürecinin zeminini, 1960’lı yıllarda Genelkurmay Harp Tarihi Dairesi’nce bir dizi kroki ve belgeyle desteklenerek yazılmış olan “Türk İstiklal Harbi” adlı eser oluşturmuştur.

Bu fluxus sanat etkinliği, günlük yaşam etkinliklerinden bir sanat oyunu-etkinliği yaratma yöntemlerinden birini kullanmıştır: Sanatçının, isteminin dışında varolan ön-nesne ve ön-imajları görüp, yorumlayıp, kurup, dönüştürüp, yeni nesne ve imajlara ulaşma yöntemi.

Bu etkinliğin ön nesne ve imajları, bu ayrıntılı resmi tarih araştırması/metninin belge ve krokileridir. Bu belge ve krokilerden, bazen sadece gereken yeniden üretilebilir formlara sahip olanları seçilmiş, bazen de seçimde, belge ve krokilerin, sanatçının kişisel tarih bilinci, tavrı ile yeğlenebilmeleri ve konu üzerinde süregelen tartışma alanlarına ait olmaları gözetilmiştir.

Bu bağlaşık seçim yöntemi ile bu etkinliğin ön nesne ve imajı olarak belirlenen, tarih sırasıyla kullanılan kroki ve belgeler şunlardır:

KROKİLER

Batı Cephesi, Batı Anadolu’daki milli kuvvetlerin durumu (Eylül 1919)
Güney Cephesi, Saimbeyli’ye yapılan taarruz
Batı Cephesi, Batı harekat alanının Ege harekat bölgesindeki Eskişehir-Afyonkarahisar savunma hattının genel görünüşü
Soma kesiminde Türk kuvvetleri, Yunan taarruzu, Yunan taarruzunun devamı (23-24 Haziran 1920)
İzmir Güney Cephesi’ndeki Türk ve Yunan kuvvetlerinin tertibatı -Yunan taarruzunun yapılışı- 57. Tümen’in çekilmesi
Uşak’ın düşmesi (29 Ağustos 1920)
Gediz Taarruzu (24 Ekim 1920)
Güney Cephesi, Kovanbaşı Çarpışması (Ekim 1920)
Gediz, Simav, Demirci ve Gördes’in Kuvva-yı Seyyare tarafından işgali (Kasım 1920)
Demirci Mehmet Efe Ayaklanması’nı bastırma harekatı (11-31 Aralık 1920)
Güney Cephesi, 19-23 Aralık 1920 muharebeleri
Güney Cephesi, Antep’i kuşatmadan kurtarmak için yapılan Türk taarruzu
Çerkes Etem’e karşı yapılan harekat (4-5 Ocak 1921)
Çerkes Etem’i takip harekatının sonuçlanması
Birinci İnönü Muharebesi: mevzi ilerisindeki muharebeler (6-7 Ocak 1921)
Birinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi’ndeki mevzi ilerisindeki muharebeler (8 Ocak 1921)
Birinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi’nde 9 Ocak 1921 harekatı
Birinci İnönü Muharebesi: 10 Ocak 1921 öğleden sonraki (Düşmanın İnönü mevzisine girmesi, Batı Cephesi birliklerinin geri çekilmesi)
Birinci İnönü Muharebesi: Güney Cephesi’nde 12-18 Ocak 1921 harekatı
Birinci İnönü Muharebesi: 17-31 Ocak 1921 harekatı
İkinci İnönü Muharebesi’nde Kocaeli Bölgesi’ndeki harekat (23-27 Mart 1921)
İkinci İnönü Muharebesi: Güney Cephesi’nde 23 Mart 1921 harekatı
İkinci i İnönü Muharebesi: Batı Cephesi’nde 25 Mart 1921 harekatı
İkinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi’nde 27 Mart 1921 harekatı
İkinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi Sağ Kanat Grubu kesiminde 28 Mart 1921 harekatı
İkinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi Sol Kanat Grubu’nun 28 Mart 1921
İkinci İnönü Muharebesi: Batı Cephesi’nde 30 Mart 1921 harekatı
Batı Cephesi’nde 1 Nisan 1921 harekatı
İkinci İnönü Muharebesi’nden sonra Güney Cephesi’ndeki harekat (6-7 Nisan 1921)
Dumlupınar Muharebesi (13-14 Nisan 1921 harekatı)
6 Eylül 1921 harekatı
Batı Cephesi: 8 Eylül 1921 günü harekatı
Batı Cephesi: 10 Eylül 1921 günü harekatı
Batı Cephesi: 13 Eylül 1921 günü harekatı
Batı Cephesi: 14 Eylül 1921 günü harekatı
5. Kolordu’nun 30 Eylül 1921 günü Afyon’a yaptığı taarruz
Kocaeli Nizamiye ve Kuvva-yı Milliye Komutanlığı’nın 1-5 Ekim 1921 günleri harekatı
Bağımsız 6. Tümen’in 25 Ağustos 1922 hazırlık durumu ve 26 Ağustos 1922 taarruzu
61. Tümen’in 25-26 Ağustos 1922 hazırlık durumu ve 26 Ağustos 1922 taarruzu
26 Ağustos 1922 5. Kafkas ve 11. Tümenlerin taarruzu ve saat 12.00 durumu
İstanbul ve Çatalca’daki işgal kuvvetleri durumu
1. Kolordu’nun 26 Ağustos 1922 öğleden sonraki muharebeleri ve gece taarruzu
4. Kolordu’nun 27 Ağustos 1922 muharebeleri ve 27-28 Ağustos gece durumu
1. Kolordu’nun 27 Ağustos 1922 taarruzu ve gece durumu
6. Kolordu’nun 27 Ağustos 1922 taarruzu ve gece durumu
4. Kolordu’nun 28 Ağustos 1922 harekatı ve akşam durumu
1. Kolordu ve 1. Süvari Tümeni’nin 28 Ağustos 1922 muharebeleri ve akşam durumu
Batı Cephesi’nin Büyük Taarruz’dan evvel muhabere şebekesi
1 Eylül 1922 gece durumu
2 Eylül 1922 harekatı ve akşam durumu
3 Eylül 1922 takip harekatı, Takmak muharebeleri
Batı Cephesi ve Yunan Orduları’nın 7 Eylül 1922 akşam durumu
Batı Cephesi’nin 9 Eylül 1922 akşam durumu
5. Kolordu’nun 12 Eylül 1922 harekatı
Güney Cephesi, Derbent Muharebesi
10 Eylül, Bursa, Gemlik taarruzları ve iki tarafın akşam durumu
Kocaeli Gurubu’nun 17 Eylül 1922 muharebeleri ve Yunan birliklerinin çekilmesi

BELGELER

Yeşil Ordu Kuruluş Bildirgesi
Yeşil Ordu Tüzüğü
Yeşil Ordu hakkında Ankara İstiklal Mahkemesi karar tutanakları
M. Kemal’in Mayıs 1920’de Sovyet Rus Hükümeti’ne mektubu
Sovyet Hükümeti’nin 3 Haziran 1920 tarihli cevabı
M. Kemal’in İstanbul’un işgali ardından yaptığı meclis konuşması
Çerkes Ethem komutasındaki Kuvva-yı Seyyare birliklerinin Yozgat Ayaklanması’nı bastırmalarına dair metin
İnönü’nün Çerkes Etem’e şifreli mektubu
Çerkes Etem’in İnönü’ye cevabı
İstiklal Mahkemesi’nin Çerkes Etem birliklerine dair verdiği karar
M. Kemal’in İzmir’in kurtuluşu ardından yayınladığı “Millete Beyanname”si
1. Kolordu Komutanı Mirliva İzzeddin’in 13 Eylül 1922 Büyük İzmir Yangını’na dair 1. Ordu Komutanlığı’na verdiği rapor

Bu sanat etkinliğinin yaratım süreci, bu belirlemenin ardından yaşama geçen şu üç aşamadan oluşmuştur:

Bu krokilerden, bazen sadece yeniden üretimin zamanı, ışığı, duygusu ile, bazen de yanı sıra, krokinin konusu olan “tanım” karşısındaki kişisel tavrın etkisi ile, 60 ayrı imajın taslağı yaratıldı.

Bu ayrı imaj, geleneksel pentür sanatının referanslarıyla ayrı sanat nesneleri haline getirildi.

Bu 60 ayrı sanat nesnesi ve birlikte ele alınan belgeler, seçilmiş bir ön sunum ile izleyeni sonuç nesnesine ulaştırmak olarak sergilendi.

Sonuç sanat nesnesi, belirlenen biçim gereği “tek” ve “uygun ölçülerde” (300 X 126 cm.) bir “tuval üzerine akrilik resim” olarak üretildi.

Hakan Akçura
Aralık 1994 - Ocak 1995


20 Ocak 1995 günü, kapsadığı 133 elemanla sergilenen bu proje, istenen "1 diploma resmi"ne karşılık geliyordu.

Diploma sergilemesinde istenen diğer 11 resme karşılık olarak da 21 sanat nesnesinden oluşan (Kent Resimleri ve Omurgasızlar), bir özgün baskıyı (Soğukkanlı Omurgalılar 1, fotogravür) içeren toplam sunuldu.

Diploma Jürisi, bu sergilemeyi “yeterli bir sunum olmadığı” gerekçesiyle değerlendirmeye almadı.

1. ve 2. itiraz dilekçelerim, diploma sunumumun ardından yazılanlar ve aynı yıl içinde Gösteri dergisinin iki sayısında yayınlanan makalelerim ile tartışmalı süreç devam etti.

Hiç yorum yok: